بررسی ۹ مورد از ویژگیهای کوچ حرفه ای در سال 2024
بسیاری از افرادی که از خدمات کوچینگ بهره میگیرند میدانند که این فرآیند، تاثیرات مثبتی بر زندگی حرفهای و شخصی آنها خواهد داشت. منتها شاید ندانند که ویژگیهای کوچ حرفه ای کدامند. به هر حال باید توجه شود که مانند سایر فرآیندهای آموزشی- مشاوره ای، موفقیت کوچینگ نیز به این بستگی دارد که چقدر حرفه ای برگزار شود. حرفه ای بودن کوچینگ، مفهومی وسیع و کلی دارد و فراتر از حرفه ای بودن خود کوچ (مربی) است. در کل، حرفه ای بودن کوچینگ به این معنی است که همه چیز در این فرآیند، درست پیش برود و این فرآیند بتواند واقعا مفید و موثر واقع شود. شاید امکان این وجود نداشته باشد که 100 درصد اهداف کوچینگ، محقق شوند. زیرا موانع و چالش های زیادی در مسیر کوچینگ قرار دارند. منتها اگر کلیتِ فرآیند کوچینگ یک سری ویژگیهای خاص داشته باشد درصد تحقق اهداف آن، رضایت بخش خواهد بود. بنابراین بیایید 9 مورد از مهمترین این ویژگیها را با هم بررسی کنیم.
ویژگیهای کوچ حرفه ای
ویژگی شماره 1: تعیین اهداف واقعی
اولین ویژگی مهم برای یک فرایند کوچینگ حرفه ای، تعیین هدف های واقعی است. به این معنی که در ابتدا، کوچ و مشتری باید به دقت و به صورت مشترک، هدفهایی را تعیین کنند که قابل اندازهگیری و دستیابی باشند. به علاوه این اهداف باید مشخص و مرتبط با نیازها و ارزشهای مشتری باشند. بیشتر مردم در زندگی اهدافی دارند اما اغلب این اهداف غیر واقعی، غیر محکم و یا غیر قابل دستیابی هستند. این یکی از مهمترین دلایل شکست مردم و ناکامی آنها در رسیدن به آرمانهایشان است. خب این مسئله نباید در کوچینگ نیز تکرار شود.
با هدف گذاری، انگیزه و انرژی بیشتری برای رسیدن به آن پیدا خواهید کرد. این اهداف به شما کمک میکنند تا به بهترین و موثرترین شکل ممکن بر آنچه که اهمیت دارد تمرکز کنید. در واقع با داشتن اهداف واقعی، شما از زمان و انرژی خود بیشترین بهره را خواهید برد. دیگر وقت خود را صرف مسائل بی ارزش یا چیزهای خیالی نمیکنید. به علاوه، اهداف واقعی سبب میشوند تا کوچ ها نیز در کار خود بهتر عمل کنند. پروسه کوچینگ را بهینهتر مدیریت کرده و بهتر برای رسیدن به اهداف، برنامه ریزی کنند.
ویژگی شماره 2: روابط مبتنی بر اعتماد
یکی از مهمترین ویژگیهای کوچ حرفه ای، روابط مبتنی بر اعتماد است. یعنی باید کوچ به مشتری اعتماد داشته باشد و بتواند این اعتماد را در طرف مقابل خود نیز ایجاد کند. اعتماد و ارتباط مثبت بین کوچ و مشتری یک عوامل حیاتی در کوچینگ است. اگر در این فرآیند، بی اعتمادی وجود داشته باشد میتواند به مشکلات و مسائلی جدی منجر شود. مثلا وقتی مشتریان به توانایی کوچ خود اعتماد ندارند شاید برای پیاده کردن آموزههای وی تلاش چندانی نکنند. شاید هم این بی اعتمادی سبب نوعی از احساس ترس و دودلی در مشتریان شود در نتیجه احتمال دارد مشتریان نسبت به پذیرش تغییرات مقاومت کنند. خب این منجر به کاهش کیفیت ارتباط و بی بهره ماندن مشتریان از بسیاری از مزیتهای موجود در فرآیند کوچینگ میشود.
خدشه دیگری که بی اعتمادی به مفهوم کوچینگ حرفه ای وارد میکند نارضایتی مشتریان است. آنها وقتی به آنچه کوچ میگوید بی اعتماد باشند طبیعی است که به ادامه دادن پروسه کوچینگ بی میل شوند یا از ادامه آن ابراز نارضایتی داشته باشند. این نارضایتی میتواند حتی زمینه ساز اختلاف و نزاع، بین طرفین شود. در چنین شرایطی پروسه کوچینگ نه تنها به هیچ یک از اهداف خود نمیرسد بلکه با یک شکست اسف بار نیز مواجه خواهد شد. حتی اگر خروج مشتری از فرآیند کوچینگ، مسالمت آمیز هم باشد باز اتفاقی زیانبار محسوب میشود. زیرا باید دوباره از نو، کار را با کوچ جدیدی شروع کند و از نظر زمانی و مالی متحمل هزینه خواهد شد. از طرف دیگر شاید بی اعتمادی و نارضایتی خود را به مشتریان دیگر هم در میان بگذارد و نوعی از بدبینی نسبت به آن کوچ خاص ایجاد کند.
ویژگی شماره 3: تشخیص درست مسائل و نیازهای مشتری
موضوع دیگری که در کوچینگ حرفه ای بسیار مهم است تشخیص درست مسائل و نیازهای مشتری است. بسیاری از مشتریان به کوچ خود، اعتماد کافی دارد و به خوبی از خط مشی های کوچینگ پیروی میکنند. آنها سعی میکنند با تعامل سازنده و همکاری با کوچ ها، فرآیند کوچینگ را هم برای خود و هم برای کوچ ها تسهیل کنند. منتها اگر یک کوچ در شناخت نیازها و مشکلات مشتری خود دچار اشتباه شود ممکن است مشتری وی فرسنگ ها از مسیر درست پیشرفت دور شود و حتی زیان ببیند. حتی اگر این اتفاق نیز رخ ندهد احتمال دارد به مشکلات اصلی مشتری پرداخته نشود و این مشکلات همچنان بدون راه حل باقی بمانند. زیرا شاید کوچ، وقت و تمرکز خود را صرف موضوعات و مشکلاتی فرعیتر کند و مشکلات اصلی از دید وی پنهان بمانند.
خب در هر صورت اگر کوچ نتواند نیازها و مشکلات مشتری را درست تشخیص دهد این یک ضعف بزرگ برای وی و کل پروسه کوچینگ حرفه ای، محسوب میشود. ضعفی که ممکن است سبب ناکارآمدی کوچینگ، طول کشیدن بیش از حد آن، بی اعتمادی و نارضایتی مشتریان و نهایتا شکست این پروسه شود.
ویژگی شماره 4؛ انگیزهبخشی
انگیزهبخشی یکی از اصلی ترین ویژگیهای کوچینگ حرفه ای است. انگیزه بخشی در کوچینگ در واقع یک توانایی است که باید حتما در کوچ ها وجود داشته باشد. کوچ ها باید بتوانند برای مشتریان، الهام بخش بوده و آنها را برای دستیابی به اهدافشان ترغیب کنند. انگیزهبخشی در کوچینگ، تأثیر مثبت بسیار زیادی دارد. زیرا مشتریان معمولاً در زمینههایی که اهداف دشواری دارند، نیاز به انگیزه و اعتماد به نفس دارند. چندین روش وجود دارند که کوچ ها میتوانند از آنها در جهت انگیزه بخشی به مشتریان استفاده کنند. در قدم اول، کوچ ها باید شناخت خود را از مشتریان بیشتر کنند تا بفهمند چه چیزهایی برای مشتریان مهمتر هستند. این شناخت به کوچها کمک میکند تا راهکارهای مناسب تری را برای تحریک انگیزۀ مشتریان پیدا کنند. علاوه بر این کوچ ها باید ارتباطی قوی و مثبت با مشتریان برقرار کنند. این ارتباط قدرتمند و موثر به کوچ ها اجازه میدهد به بهترین نحو به مشکلات و احساسات مشتریان گوش دهند و از آنها حمایت کنند.
موضوع دیگری که در موارد قبلی هم به آن اشاره شد تعیین درست اهداف و تاثیر این مسئله بر انگیزه افراد است. مطمئنا اگر مشتریان احساس کنند که اهدافی که تعیین کردهاند دست نیافتنی هستند، انگیزهشان کاهش مییابد. کوچ ها باید به مشتریان کمک کنند تا اهدافی قابل قبول و با شانس تحقق بیشتر، تعیین کنند. نکته دیگر این است که کوچ ها باید در مسیر کوچینگ، یک سری از مشوقها و پاداشها را برای مشتریان در نظر بگیرند. اینگونه مشوقها، تلاش برای رسیدن به اهداف کوچینگ را برای مشتریان جذاب تر میکنند و به نوعی به آنها اعتماد به نفس و انگیزه خواهند بخشید.
انگیزه بخشی حتی در سازمان ها نیز موثر است به طوری که سایت donya-e-eqtesad در این باره مطلب زیر را نوشته است:
یک مدیر خوب، نیازهای انگیزشی کارکنان را شناسایی کرده و فرصتهای مناسبی را برای جلب رضایت آنها فراهم میکند. یک کارمند راضی ترجیح میدهد به سازمان وفادار بماند و برای رسیدن به درجات بالاتر بیشتر کار کند. کاهش گردش رفت و آمد کارکنان باعث صرفهجویی در هزینههای مربوط به استخدام و آموزش کارکنان جدید میشود و به مدیریت کمک میکند تا نیروهای با استعداد را حفظ کند. طرحهای انگیزشی جذاب، نیاز کارکنان را برآورده میکند. در نتیجه، تعهد آنها به فعالیتهای سازمانی افزایش مییابد. کارمندان وظایف خود را با وفاداری و اشتیاق انجام میدهند. آنها وسوسه نمیشوند که سازمان را ترک کنند. این به معنای کاهش گردش کارکنان است.
ویژگی پنجم: اولویت بندی و مدیریت زمان
اولویت بندی و مدیریت زمان نیز جزو ویژگیهای کوچ حرفه ای هستند. در واقع، این دو ویژگی، زمینه ساز موفقیت در برقراری ارتباط موثر و تحلیل درست نیازهای و اهداف مشتریان هستند. وقتی که یک کوچ در مدیریت زمان ماهر است میتواند بدون افزایش هزینههای مادیِ کوچینگ برای مشتریان به آنها وقت بیشتری را اختصاص دهد. در نتیجه مشتریان میتوانند از بیشترین مزایای کوچینگ بهره مند شوند. علاوه بر این، اولویت بندی اهداف نیز بسیار مهم است. با اولویت بندی درست اهداف، هم کوچ ها و هم مشتریان میتوانند بهتر بر روی مسائل مهم، تمرکز کرده و برای رسیدن به اهداف خود تلاش کنند. در کل، این دو ویژگی به کوچ ها کمک میکنند تا بهترین خدمات را به مشتریان خود ارائه کنند.
برای مطالعه بیشتر: 0 تا 100 تاکتیک مذاکره
ویژگی ششم؛ پیگیری پیشرفت ها
کوچها در هر مرحله از کار خود باید بدانند در کجای مسیر قرار دارند و افرادی که تحت تعلیم آنها هستند چقدر پیشرفت کرده اند. این یکی از ویژگیهای کوچ حرفه ای است که به هیچ وجه نباید از آن غافل شد. اهمیت این موضوع به چند دلیل است. اولا باید بدانید که نیازهای مشتریان در طول پروسه کوچینگ تغییر میکنند. کوچها باید از این تغییرات آگاه باشند و بدانند که متناسب با این تغییرات، چه رویههای جدیدی را در پیش بگیرند. خب این آگاهی مداوم با پیگیری پیشرفت ها محقق میشود. ثانیاً، پیگیری پیشرفتها به مشتریان، انگیزه و اعتماد به نفس بیشتری میدهد. وقتی که مشتریان، متوجه پیشرفتهای خود میشوند، احساس میکنند که که با سرعت خوبی به سمت اهدافشان به پیش میروند و این، برای ادامه دادن انگیزه ایجاد میکند.
برای پیگیری پیشرفتها در کوچینگ حرفه ای ابزارهای مختلفی وجود دارند که کوچها و مشتریان میتوانند از آنها استفاده کنند. یکی از این ابزارها یادداشت برداری منظم است. کوچها میتوانند این کار را در جلسات کوچینگ خود انجام دهند تا تغییرات و پیشرفتهای مشتریان را به دقت ثبت کنند. ابزار بعدی، نظرسنجی و سوالات دورهای از مشتریان است. سوالاتی که مشخص میکنند مشتریان، چقدر به ادامه فرآیند کوچینگ و پیشرفتهای بعدی علاقمند هستند. مورد بعدی شاخصهای عملکرد هستند که در کوچینگ نیز استفاده میشوند. این شاخصها متنوعند و ممکن است هر یک، جنبههای مختلفی از پیشرفت در کوچینگ را ارزیابی کنند مثلا تعداد وظایف انجام شده یا افزایش درآمد. کارتهای اهداف نیز یک ابزار مفید دیگر برای مانیتور کردن پیشرفتها و اهداف هستند. مشتریان میتوانند اهداف خود را در کارتهایی نوشته و به آنها نگاه کنند تا ببینند چقدر به هدف خود نزدیک شدهاند. سیستمها و اپلیکیشنهای ردگیری و جلسات پیگیری منظم نیز دیگر ابزارهایی هستند که میتوانند در پیگیری پیشرفت کوچینگ استفاده شوند.
هفتمین ویژگی؛ انعطاف پذیری
انعطاف پذیری هم در کوچینگ موثر مهم است. به طور کلی، انعطاف پذیری به معنای توانایی سازگاری در مقابل تغییرات و شرایط متفاوت است. در کوچینگ، انعطاف پذیری به معنای توانایی کوچ در سازگار شدن با نیازها و وضعیت های مختلف مشتریان است. مثلا شاید لازم باشد تا یک کوچ برای مشتریانی که در صنایع ویژهای فعالیت میکنند یا شرایط زندگی منحصر به فردی دارند روش کوچینگ خود را تغییر دهد. در کل، انعطاف پذیری به کوچ ها کمک میکند تا کاملا متناسب با نیازهای هر مشتری، برنامه ریزی کنند.
هشتمین ویژگی؛ تسهیل فرآیندهای تصمیم گیری برای مشتریان
مطمئنا کوچینگ موثر و موفق، فرآیندی است که به افراد در تصمیم گیری های دشوار کمک میکند. در بسیاری از موارد، افرادی که به عنوان مشتری وارد پروسه کوچینگ میشود باید برای پیشرفت تصمیمهایی چالش برانگیز بگیرند. تصمیم های دشوار همواره با عدم اطمینان، تردید و ترس همراه هستند و مردم چه در زندگی شخصی و چه در حرفه خود، وقتی با چنین تصمیماتی مواجه میشوند به کمک نیاز دارند. کوچ های حرفه ای میتوانند در اینگونه شرایطِ دشوار از مشتریان خود حمایت کنند و با استفاده از متدهای کوچینگ و پیش بینی نتایج احتمالیِ تصمیمات، تصمیم گیری را برای آنها تسهیل کنند.
ویژگی نهم، ایجاد محیطی امن برای مشتریان
یکی از الزامات کوچ حرفه ای، پشتیبانی از مشتریان و ایجاد محیطی امن برای آنها در طی فرایند کوچینگ است. برای این منظور، کوچ ها باید مهارتهای ارتباطی و شنیداری قدرتمندی داشته باشند تا بتواند با مشتریان خود رابطه ای موثر و صمیمانه برقرار کنند. آنها باید بتوانند مسائل، نگرانیها، دغدغه و اهداف مشتریان را به خوبی درک کرده و آنها را قضاوت نکنند. سپس، با بهره گیری از تکنیک های موثر کوچینگ، مشتریان را در رسیدن به اهدافشان هدایت کنند. در نهایت، احساس امنیت و اطمینان موجب افزایش تعهد مشتریان به فرآیند کوچینگ میشود. مشتریان زمانی که احساس کنند کوچ ها به آنها احترام میگذارند و نیازها و هدفهایشان را جدی میگیرند بیشتر به ادامه دادن همکاری در کوچینگ دلگرم میشوند. آنها به خط مشی کوچینگ پایبند میمانند تا تغییراتی مثبت در زندگی یا کار خود ایجاد کنند و اینگونه است که کوچینگ به موفقیت میرسد.
کلام آخر
در این نوشته در مورد ویژگیهای کوچ حرفه ای صحبت شد. ویژگیها و شرایطی که در همه انواع کوچینگ وجود داشته باشند احتمال موفقیت آن، به شدت افزایش مییابد. البته باید دقت کنید که ویژگیهای فوق الذکر مانند قطعات یک پازل هستند و باید همه آنها با هم وجود داشته باشند. تنها در این صورت است که میتوانیم شاهد یک فرآیند کوچینگ موفق، تاثیرگذار و کامل باشیم.