برای اینکه درک کنید که منتورینگ چیست می‌توانید مسیر شغلی مدیران اجرایی ۱۰۰ شرکت فورچون (شرکت‌های برتر آمریکا) را بررسی کنید. مطمئنا این شرکت‌ها مدیرانی توانا دارند که با بررسی مسیر شغلی آنها متوجه یک موضوع مشترک می‌شوید؛ اغلب این مدیران در مقاطعی از زندگی حرفه ای خود از افرادی موسوم به منتور Mentor) ) کمک گرفته اند. بگذارید یک مثال در مورد ماروین الیسون(Marvin Ellison) بزنیم. این شخص، مدیر عامل خرده‌فروش تخصصیِ Lowe’s است و برندی را اداره می‌کند که شهرت جهانی دارد. الیسون، اعتراف می‌کند که در شغل وی استاندارد بالایی برای ارتقای شغلی تعریف شده است. بنابراین، او برای عبور از این مانع به مدت یکسال از یک منتور کمک گرفته است. به عقیده ماروین الیسون و بسیاری دیگر از مدیران موفق، منتورینگ کار مهمی است و می‌تواند تاثیری مثبت بر مشاغل، روابط حرفه‌ای و نتایج کسب و کارها داشته باشد. توصیه می‌شود با این نوشته همراه باشید تا به روشنی درک کنید که منتورینگ چیست و چه فوایدی برای کسب و کارها دارد.

منتورینگ چیست؟ منتور و منتی چه کسانی هستند؟

منتورینگ (Mentoring) یک فرایند آموزشی است. در آن، شخصی تحت عنوان منتور(Mentor) که تجربه و دانشِ لازم را دارد به شخص دیگری کمک می‌کند تا در یادگیری یک مهارت یا در یک فرایند خاص پیشرفت کند. در این مفهوم، آن شخص دیگر که تحت آموزش قرار می‌گیرد و به وی کمک می‌شود، منتی (Mentee) نامیده می‌شود. منتور به عنوان معلم و راهنما برای منتی عمل می‌کند و دانش لازم را به وی منتقل می‌کند. به علاوه در توسعه مهارت‌ها و افزایش اعتماد به نفس منتی، نقشی کلیدی را ایفا می‌کند. در دنیای امروز، منتورها علاوه بر مربی بودن به عنوان مدافع، مشاور، محافظ و … در کنار شما هستند تا به پیشرفت حرفه‌ای و شخصی شما کمک کنند. شما به کمک فرآیند منتورینگ می‌توانید به آنچه از شغل فعلی خود انتظار دارید برسید. همچنین برای مراحل شغلی آینده و مسئولیت‌های جدیدی که تمایل به برعهده گرفتن آنها دارید نیز آماده تر خواهید شد.

منتورینگ در بسیاری از زمینه‌های شغلی و حتی در زندگی شخصی افراد می‌تواند مفید باشد.

توجه شما را به تعریف سایت همیار آکادمی در این باره جلب میکنم:

اگر بخواهیم منتورینگ را خیلی ساده تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم که منتورینگ، یک رابطه دوطرفه و مشارکتی است. یک طرف این رابطه، منتور (Mentor) و طرف دیگر آن، منتی (Mentee) است. منتی یا راهجو، شخصی است که در حوزه کاری خود می‌خواهد رشد و پیشرفت کند و به یک فرد، کاردان و متخصص تبدیل شود؛ ولی دانش و تجربه کافی را ندارد و نمی‌داند باید از چه روشی به هدفش برسد.

در واقع منتورینگ، فرایند انتقال دانش، اطلاعات، تجربه و مهارت از یک فرد باتجربه و توانمند (منتور) به فردی است که تجربه کمتری دارد؛ ولی می‌خواهد به یک شخصیت حرفه‌ای در حوزه کاری خود تبدیل شود.

اکنون شما ذهنیت بهتری در مورد بحث این نوشته دارید و تقریبا می‌دانید منتورینگ چیست. منتها بیایید از دید موسسه گالوپ (Gallup Inc) نیز به مفهوم منتورینگ بپردازیم. گالوپ یکی از معتبر ترین شرکت های مشاوره مدیریتی در سطح جهانی است. منتورینگ از دید گالوپ، برآیندی از این مفاهیم است؛ ایجاد روابط، الگو بودن، ارائه راهنمایی‌های مهم و ابراز توجه واقعی به این راهنمایی‌ها، بحث و گفتگو و همکاری برای توسعه اهداف، گوش فرادادن و اعتمادسازی دوطرفه.

فواید Mentoring در مقیاس کسب و کار و سازمان

با توجه به آنچه بیان شد از این به بعد اگر از شما بپرسند که منتورینگ چیست احتمالا بتوانید پاسخ مناسبی بدهید. منتها شاید ذهنیت شما در مورد Mentoring هنوز کامل نشده باشد. زیرا آنچه تاکنون از این نوشته یاد گرفته اید بیشتر در حکم همکاری بین دو فرد منتور و منتی است اما اگر بین دو نفر خاص نباشد حالت کوچینگ پیدا میکند. در حالی که که منتورینگ می‌تواند در ابعادی فراتر از یک همکاری شخصیِ صرف، عملی کند و بر کسب و کارها و سازمان‌ها تاثیر بگذارد. بنابراین باید اطلاعات بیشتری در مورد مبحث منتورینگ کسب کنید. اطلاعاتی برای اینکه بدانید در مقیاس سازمانی هم، فایده منتورینگ چیست و این فرآیند چه کمکی به کسب و کارها می‌کند.

1) Mentoring باعث پیشرفت حرفه ای می‌شود

پیشرفت حرفه ای کارمندان برای پیشرفت کسب و کارها بسیار مهم است و این مزیتی است که به لطف Mentoring محقق می‌شود. علاوه بر کارفرمایان، خود کارمندان نیز همواره در مورد پیشرفت حرفه ای خود دغدغه دارند. به‌ویژه نسل‌های جوان‌تر، این اتفاق را بخش مهمی از شغل خود می‌دانند. خوشبختانه منتورینگ به افرادِ با انگیزه کمک می‌کند که رشد کنند، ارتباطات جدیدی ایجاد کنند و مهارت های بین فردی ارزشمندی را به دست آورند.

نکته مهم دیگر این است که علی رغم تصور اولیه مزایای Mentoring صرفا برای افراد تحت آموزش (منتی ها) نیست. مشخص شده است که حتی خود منتور ها نیز از تعاملاتِ کار خود سود می‌برند. منتور ها علاوه بر اینکه از منتورینگ کسب درآمد خوبی دارند اغلب، گزارش می‌دهند که منتورینگ فعالیتی فرح بخش و انرژی‌زا است. منتورهای باتجربه می‌توانند روابطی جدید و غیررسمی با افراد خارج از تیم خود برقرار کنند. این موضوع می‌تواند دید سازمانی آنها را افزایش دهد. به علاوه، وقتی یک منتورِ مسن‌تر با فردی جوان‌تر همراه می‌شود، این اتفاق به تبادل ایده، تجربه و خلاقیت منجر می‌شود. هر دو طرف، ترغیب می‌شوند که از نقاط قوت همدیگر الهام بگیرند و نقاط ضعف خود را بهتر برطرف کنند.

2) Mentoring رضایت کارکنان را بهبود می‌بخشد

Mentoring، کارمندان را به یک متخصص در سازمان متصل می‌کند. فردی که صبور است و تبدیل به گوشی شنوا برای صحبت ها و درد دل های کارمندان می‌شود. این می‌تواند به کاهش سطح استرس کارمندان کمک کند و احساس رضایت آنها از محل کارشان بهبود بخشد. به علاوه، منتورینگ به تدریج سبب ارتقای سطح حرفه ای کارمندان می‌شود. خود این موضوع نیز رضایت شغلی کارمندان را بهبود می‌بخشد. زیرا مسلما کارمندان، نسبت به کاری که بهتر از قبل انجام می‌دهند احساس بهتری خواهند داشت.

یک موضوع مهم دیگر نیز وجود دارد. کارکنانی که از نظر حرفه ای توسعه یافته اند و در محل کار خود احساس رضایت می‌کنند کمتر احتمال دارد که سازمان را ترک کنند. بنابراین می‌توان گفت که Mentoring سبب وفاداری بیشتر کارکنان نیز می‌شود. در این رابطه، نظر سنجی‌هایی در ایالات متحده انجام شده اند که نشان می‌دهند حدود 91 درصد از کارمندانِ دارای منتور از کار خود راضی هستند. این افراد تصمیمی برای ترک کار خود یا جستجو برای کاری جدید ندارند. این در حالی است که بیش از 40 درصد از کارمندانِ بدون منتور اعتراف کرده اند که در سه ماه گذشته، حداقل چند بار به استعفا فکر کرده اند.

3) Mentoring توان کارمندان را در به خاطرسپاری مطالب افزایش می‌دهد

در سال 2006 موسسه ای به نام Sun Microsystems مطالعه ای انجام داد تا مشخص کند که در مورد توان به خاطر سپاری مطالب، فایده منتورینگ چیست. در این مطالعه، دو گروه از کارمندان شرکت داده شدند. گروه اول کارمندانی بودند که در یک فرآیند منتورینگ شرکت داشتند و با یک منتور در ارتباط بودند. گروه دوم نیز کارمندانی بودند که فاقد این ارتباط بودند. مطالبی برای مطالعه و به خاطر سپاری به هر دو گروه داده شد و بعد ها بر مبنای همین مطالب آزمونی از افراد گرفته شد. در نهایت، کارمندانی که دارای منتور بودند 72% سوالات را درست پاسخ دادند در حالی که این نرخ برای کارمندان معمولی حدود 49% بود. خب، مشخص است که نرخ به خاطر سپاری کارمندانِ مشارکت کننده در یک فرآیند منتورینگ به طور قابل توجهی بالاتر از دیگر کارمندان بوده است.

4) Mentoring فرهنگ سازمانی را القا می‌کند

آیا می‌دانید در مورد پذیرش فرهنگ سازمانی، فایده منتورینگ چیست؟ NCWIT (یک موسسه آمریکایی در امور زنان) به این سوال پاسخ می‌دهد. بر اساس تحقیقاتی که این سازمان انجام داده است منتورینگ، نقش قدرتمندی در سازگار کردن کارکنان جوان با فرهنگ سازمانی و در نتیجه افزایش راندمان کاری آنها دارد. منتورینگ به شیوه ای کارآمد، کارمندان را با شغل جدید آنها همسو می‌کند. یک منتورِ با تجربه، قادر است به خوبی، خِرد و فرهنگ سازمانی را با اینگونه کارمندان به اشتراک بگذارد و به آنها یاد بدهد که چگونه خود را با فرهنگ سازمانی سازگار کنند. به علاوه می‌تواند روحیه کار گروهی و فرهنگ درستِ کار کردن را نیز به کارمندان تازه استخدام شده القا کند.

5) Mentoring باعث افزایش درآمد می‌شود

فکر می‌کنید که در بحث افزایش درآمدِ کسب و کارها، فایده منتورینگ چیست؟ آیا منتورینگ می‌تواند در این زمینه نیز تاثیر گذار باشد؟ یک نظرسنجی که در سال 2013 به نقل از The Olsen Group منتشر شد این موضوع را به خوبی بررسی کرده و به نتایج شگفت انگیزی دست یافته است. طبق این نظر سنجی، برخی از کسب و کارهایِ استفاده کننده از منتورینگ در سال 2013 تا 83 درصد، افزایش درآمد داشته اند. این در حالی است در آن سال، کسب و کارهای آمریکاییِ فاقد منتور حداکثر تا 16 درصد افزایش درآمد را تجربه کرده اند. خب این اختلافی بسیار زیاد است. به همین دلیل است که تخمین زده می‌شود 71 درصد از شرکت های Fortune 500، در حال حاضر از منتورینگ استفاده می‌کنند.

پس اگر شما هم قصد فروش بیشتر را دارید از منتورینگ و کوچینگ فروش غافل نشوید.

در محیط کار، هدف از به کار گیریِ منتورینگ چیست؟

هدف اول؛ انتقال مهارت و دانش

اگر از شما بپرسند که هدف از به کارگیری منتورینگ چیست، اولین پاسخی که باید بدهید این است؛ انتقال دانش و مهارت. زیرا که این، اولین هدفِ استفاده از منتورینگ در محیط کسب و کار است. منتورینگ به كاركنانِ با تجربه اجازه مي‌دهد تا تخصص و بينش خود را با همكارانِ كم‌تجربه تر خود به اشتراك بگذارند. این به پر کردن شکاف بین دانش نظری و مهارت عملی نیز کمک می‌کند و انتقال مهارت‌ها، تکنیک‌ها و دانش خاصِ صنعتی را هم تسهیل می‌کند.

هدف دوم؛ پیشرفت حرفه ای

با توجه به مطالب فوق الذکر، کم و بیش میدانید که ارتباط پیشرفت حرفه ای و منتورینگ چیست و این ارتباط چگونه است. منتورینگ برای تعیین و دستیابی به اهداف شغلی، محیطی ساختار یافته را فراهم می‌کند. منتورها می‌توانند در مسیرهای شغلی، توسعه مهارت‌ها و استراتژی‌های رشد حرفه‌ای به عناصر سازمانی کمک کنند. در کل، کارمندان و سایر عناصر سازمان به کمک منتورینگ به پتانسیل کامل خود دست می‌یابند.

 هدف سوم از کاربرد Mentoring در کسب و کار، ایجاد اعتماد به نفس

 Mentoring به منتی‌ها احساس اعتبار و حمایت می‌دهد. بعد از مدتی که توسط منتورِ خود، تشویق می‌شوند و راهنمایی های لازم را دریافت می‌کنند اعتماد بیشتری نسبت به توانایی ها و تصمیمات خود پیدا می‌کنند. در نتیجه یکی از مهمترین مزایای منتورینگ تجلی پیدا می‌کند. آن مزیت، همان داشتن اعتماد به نفس است.

چهارمین هدف؛ شبکه سازی و ایجاد رابطه

موضوع مهم دیگر این است که بدانیم اهمیت روابط و شبکه سازی در منتورینگ چیست؟ خب باید گفت که روابط در منتورینگ می‌توانند فراتر از حوزۀ حرفه ای بوده و بسیار ارزشمند باشند. منتی‌ها در برخی از موارد، امکان این را دارند که علاوه بر منتورِ خود به جامعه ای از منتورها دسترسی پیدا کنند. نوعی از دسترسی و ارتباط که می‌تواند علاوه بر حوزه حرفه ای به رشد در جنبه های مختلف زندگی شخصی نیز منجر شود. به هر حال منتورهای با تجربه، افرادی انگیزه بخش و پشتیبان هستند که می‌توانند حتی در زندگی شخصی افراد نیز الهام بخش باشند و موجب موفقیت شوند.

هدف پنجم؛ تقویت فرهنگ سازمانی

Mentoring می‌تواند به خلق یک محیط کاری مثبت کمک کند. به علاوه استفاده از منتورینگ، نشان می‌دهد که سازمان در رشد و توسعه کارکنان خود سرمایه گذاری می‌کند. نوعی از سرمایه گذاری که منجر به افزایش رضایت شغلی، تقویت تعامل و پیشبرد بهتر اهداف سازمانی می‌شود.

هدف ششم؛ برنامه ریزی بهتر برای جانشین پروری

 برخی از مدیران کنجکاوند که بدانند ارتباط ظهور رهبران جدید تجاری با منتورینگ چیست. خب باید گفت که این فرآیند، برای تربیت رهبران آینده در یک سازمان ضروری است. منتورینگ علاوه بر شناسایی و پرورش رهبران تجاریِ آینده، انتقال آرام نقش‌های رهبری را نیز تضمین می‌کند. یعنی به لطف فرآیند منتورینگ، مدیران و رهبرانِ کسب و کارها می‌توانند خود را در زمان مناسب بازنشسته کنند و وظایف خود را به جانشین‌های خود واگذار کنند. جانشین‌هایی با استعداد و توانا که دست پرورده منتورینگ هستند.

هدف هفتم از کاربرد Mentoring در کسب و کار، حفظ دانش سازمانی

فکر می‌کنید در مسئله حفظ دانش سازمانی، نقش منتورینگ چیست و چقدر این نقش می‌تواند مهم باشد؟ برای پاسخ به این پرسش بهتر است بدانید که بسیاری از صاحب نظران، منتورینگ و یا حتی کوچینگ سازمانی را به عنوان یک استراتژی برای حفظ دانش سازمانی می‌شناسند. زیرا آنها فکر می‌کنند که در طی فرآیند منتورینگ، کارمندان با تجربه بینش و تجربه خود را با همکاران جوانتر به اشتراک می‌گذارند. خب، تجربه مفهومی بسیار وسیع است و علاوه بر آموخته های شخصی می‌تواند به معنی آن چیزی باشد که افراد از فرهنگ و دانش سازمانی نیز یاد گرفته‌اند. در نتیجه می‌توان گفت که انتقال تجربیات در طی منتورینگ می‌تواند به مفهوم انتقال و حفظ دانش سازمانی نیز باشد. اطلاعات و داده هایی مهم که ممکن است اگر از منتورینگ استفاده نشود برای همیشه از دست بروند.

هدف هشتم از کاربرد منتورینگ در کسب و کار، تقویت نوآوری، مشارکت و وفاداری

در واقع این مورد آخر ترکیبی از سایر اهدافی است که به لطف Mentoring در کسب و کارها محقق می‌شوند. این فرآیند به تبادل ایده ها و رویکردها کمک می‌کند و به خلق بینش‌های تازه برای حل مسائل منجر می‌شود. به علاوه کارمندان احساس می‌کنند از طریق منتورینگ، مورد حمایت قرار می‌گیرند و به احتمال زیاد نسبت به سازمان خود وفادار تر خواهند شد. همچنین منتورینگ، یک فرایند تعاملی است که می‌تواند به مشارکت بیشتر کارکنان و تقویت روحیه کار گروهی بینجامد.