زمانی که مدیریت یک سازمان یا یک بخش به شما واگذار میشود، شما جایگاه رهبر را خواهید داشت و باید این نقش را به بهترین شکل انجام دهید. اگر شما مدیریت یک سازمان یا یک بخش را دارید و قصد دارید از چنین موقعیتی سربلند بیرون بیایید، بهتر است تا با بهترین سبک رهبری آشنا شوید. تحقیقات نشان میدهد که حدود ۸۰ درصد کارمندان اگر مدیر خوب داشته باشند، سخت تر کار میکنند و میتوانند به بقا و رشد یک سازمان کمک کنند. معمولاً بسیاری از افراد این گونه فکر میکنند که انتخاب سبک رهبری می تواند تابعی از شخصیت فرد باشد، اما بهترین سبک رهبری باید با اقتضای وضعیت سازمان انتخاب شود. اگر شما نیز قصد دارید تا با بهترین سبک رهبری آشنا شوید و انواع آن را بدانید، ادامه مطالب را از دست ندهید.
انواع سبک رهبری و مدیریت
به شیوهها و روشهایی که مدیران با استفاده از آنها با کارکنان تعامل برقرار کرده و در نهایت به اهداف خود میرسند، سبک رهبری میگویند. تحقیقات همواره نشان داده است که میان عملکرد سازمانی و سبک مدیریت ارتباط مستقیم وجود دارد و اگر سبک رهبری به بهترین شکل انتخاب شود، موجب رضایت کارکنان خواهد شد، زیرا شما با رفتار صحیح با کارمندان موجب خواهید شد که آنها با انگیزه بالاتری برای رسیدن شرکت به اهدافش تلاش کنند و در نتیجه موجب رشد کسب و کار شما خواهد شد.
شما میتوانید برای اینکه از نحوه عملکرد خود در یک سازمان آگاه شوید، از کارمندان خود بازخورد بگیرید. البته بهتر است که به صورت ناشناس انجام شود تا کارمندان به راحتی بتوانند نظرات خود را به گوش شما برسانند. البته انتخاب سبک مناسب برای رهبری به راحتی این امکان را به شما میدهد تا مشکلات و ایرادات خود را تشخیص دهید و آنها را اصلاح کنید. به طور کلی انواع سبک رهبری به پنج دسته تقسیم بندی میشود که هر کدام از آنها دارای نقاط ضعف و قوت هستند.
با توجه به اهداف سازمانی، هر کدام از این روشها میتوانند مؤثر باشند که در ادامه با آنها آشنا میشوید:
پیشنهاد می کنیم مقاله کوچینگ چیست را حتما مطالعه کنید.
• سبک رهبری اقتدارگرا
ویژگی سبک رهبری اقتدارگرا این است که بین مدیر و سایر کارمندان مرز مشخصی وجود دارد و انتظارات رهبر به صورت کاملاً شفاف بیان میشود. در این شیوه مدیران به صورت مستقل تصمیمگیری میکنند و معمولاً برای تصمیمگیریها از کسی مشورت نمیخواهند و تنها ممکن است با افراد کمی از کارکنان خود صحبت کنند. در این شیوه رهبری، کارمندان وظایف مشخصی دارند و در صورت کوتاهی در انجام، با آنها برخورد خواهد شد. البته توجه کنید که در این صورت اعتماد متقابل بین شما و کارکنان پایین میآید. سبک رهبری اقتدارگرا معمولاً برای محیطهای ساختار یافته مناسب است که پیروی از قوانین برای آنها بسیار اهمیت دارد.
دقت داشته باشید که این سبک رهبری قابل انعطاف نیست و شما نمیتوانید از ایدههای کارمندان خود برای تیم و سازمان استفاده کنید و تنها از قوانین سازمان پیروی میکنید. همچنین از ویژگیهای دیگر این روش در رهبری میتوان به عدم خلاقیت در کارها اشاره کرد که در نهایت نیز میتواند موجب محدودیت کارکنان شود.
پیشنهاد می کنیم مقاله بیزینس کوچینگ را حتما مطالعه کنید.
• سبک رهبری تفویضی
از ویژگی های سبک رهبری تفویضی می توان به این مورد اشاره کرد که نقطه مقابل سبک اقتدارگرایانه است. در این سبک رهبری معمولاً تصمیمگیریها به عهده کارمندان است و مدیر، کارکنان خود را راهنمایی نمی کند و مسئولیت را به عهده خودشان میسپارند.
به طور کلی این نوع مدیران زمان خود را برای کار کردن روی پروژههای دیگر میگذارند. شما با انجام این سبک رهبری در سازمان می توانید مدیریت را در تیم خود تقویت کنید و یک سازمان مستقل و دارای آزادی عمل را به وجودآورید. البته دقت کنید که در این سبک رهبری بهتر است تا از افراد با تجربه استفاده کنید، زیرا اگر کارکنان شما تجربه کمی داشته باشند و شما آزادی عمل زیادی به آن ها دهید، در نهایت منجر به کاهش بهره وری خواهد شد و احتمال اشتباه در انجام کارها بالا می رود.
همچنین از ویژگی دیگر این نوع سبک رهبری می توان به عدم پذیرش مسئولیت شخصی اشاره کرد و معمولاً تیم ها مسئولیت را به عهده می گیرند و ممکن است نتیجه مطلوبی به دست نیاید.
پیشنهاد می کنیم مقاله کوچینگ رهبری را حتما مطالعه کنید.
• سبک رهبری دموکراتیک
به جرئت میتوان گفت یکی از بهترین سبک رهبری برای سازمانها نوع مشارکتی یا دموکراتیک است. این روش در واقع سبکی بین رهبری تفویضی و اقتدارگرایانه است که شما هم کارکنان خود را راهنمایی می کنید و هم از آن ها برای انجام کارها نظر می خواهید.
معمولاً در سبک رهبری دموکراتیک، کارمندان به یک اندازه در پیشبرد یک پروژه نقش دارند. در نتیجه میتواند موجب شود تا حداکثر تلاش خود را برای پیشبرد کارها انجام دهید و در نتیجه بهرهوری به شدت در این روش افزایش مییابد. برای اینکه شما بتوانید سبک رهبری دموکراتیک را در یک سازمان پیاده سازی کنید، باید کاملاً انعطاف پذیر باشید و برای بحث گروهی نیز ارزش قائل شوید.
همچنین برای تصمیمگیری نهایی نیز بهتر است اطلاعات را در اختیار تیمها قرار دهید تا آنها نیز از این تصمیمات باخبر شوند و مشکلات کمتری برای سازمان و فرایند به وجود آید. معمولاً کارکنانی که با چنین رهبرانی کار کنند، احساس ارزشمندی و قدرت بیشتری خواهند داشت و معمولاً در شرایط سخت کاری عملکرد بهتری را از خود نشان خواهند داد. البته نکته منفی که در این سبک رهبری وجود دارد، این است که میتواند منجر به اختلاف نظر شود و برای تصمیم گیری ها ممکن است نیاز باشد که زمان بیشتری را صرف کنید.
• سبک رهبری تعاملی
معمولاً سبک رهبری تعاملی رابطهای که بین کارمند و مدیر شکل میگیرد را تحت عنوان یک معامله میبیند و زمانی که کارمند یا فرد مورد نظر در شرکت قبول میکند که یک وظیفه را انجام دهد، باید در ارتباط با آن از مدیر خود اطاعت کند. مهمترین ویژگی سبک رهبری تعاملی این است که مدیر باید واقع بین و عملگرا باشد و برای ساختار یکپارچه ارزش قائل شود. از مهمترین ویژگی سبک رهبری تعاملی میتوان به روشن بودن نقشها اشاره کرد و هر فردی میداند که چه کاری را باید انجام دهد و در ازای آن چه چیزی دریافت میکند.
همچنین در این نوع سبک رهبری ممکن است کارمندان برای دریافت پاداش انگیزه بیشتری داشته باشند. از چالشهای این سبک رهبری میتوان به این مورد اشاره کرد که برای کارکنانی که پاداشهای مالی برای آنها انگیزه ایجاد نمیکند، این روش مناسب نیست. همچنین بیشتر اهداف در این سبک رهبری کوتاه مدت است و نداشتن اهداف بلند مدت میتواند ایجاد مشکل کند.
پیشنهاد می کنیم مقاله کاریزما چیست را حتما مطالعه کنید.
• سبک رهبری تحول آفرین
از این روش نیز میتوان به عنوان بهترین سبک رهبری نام برد. در این نوع سبک رهبری مدیران معمولاً باهوش، پرانرژی و پرنشاط هستند و آن ها به خود و تیم برای رسیدن به اهداف کمک می کنند. معمولاً این سبک رهبری به نسبت سایر روش ها موجب عملکرد بهتر کارکنان می شود و در نتیجه نیز موجب بهبود رضایت تیم خواهد شد. اگر شما آدم خلاقی هستید و درک خوبی از نیازهای سازمانی دارید و همچنین میتوانید اعضای تیم را برای رسیدن به اهدافشان ترغیب کنید، این سبک رهبری میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
نتیجه گیری
و اگر سبک رهبری به بهترین شکل انتخاب شود، موجب رضایت در نتیجه افزایش نرخ بهره وری کارکنان سازمانها خواهد شد. ویژگی سبک رهبری اقتدارگرا این است که بین مدیر و سایر کارمندان مرز مشخصی وجود دارد و انتظارات رهبر به صورت کاملاً شفاف بیان میشود. در سبک رهبری تفویضی، معمولاً تصمیم گیری ها به عهده کارمندان است و مدیر، کارکنان خود را راهنمایی نمی کند و مسئولیت را به عهده خودشان میسپارند. یکی از بهترین سبک رهبری برای سازمانها نوع مشارکتی یا دموکراتیک است. اگر شما نیز به دنبال مدیریت صحیح در سازمان ها هستید، می توانید با مطالعه کامل این مقاله، بهترین عملکرد را برای سازمان یا شرکت خود ثبت کنید.
سوالات متداول
1. انواع سبک رهبری کدامند؟
اقتدارگرا، تفویضی، دموکراتیک، تعاملی و تحول آفرین
2. ویژگی های سبک رهبری چیست؟
بسته به نوع سبک رهبری، ویژگی هر کدام از آن ها متفاوت است.